Selecciona una palabra y presiona la tecla d para obtener su definición.


ArribaAbajoJornada IV

LENICIO
Todo hoy no puedo topar1705
con este fraile traidor,
que anda allá con mi señor
y en fin lo avrá de engañar.
So color de apaciguar,
tomó la mano del juego1710
y ha metido tan gran fuego
que tememos que apagar.
Serafina se apuñea,
quien bien nos quiere padece,
y es peor que no parece1715
la desdichada de Orfea.
Floristán no ay quien lo vea,
mándole negra vejez46
y aun a mí, que d'esta vez
poco bien se me rodea.1720
Yo me veo en la balanza,
porque ya está averiguado
que de mal demasiado
se tenga mala esperanza.
Soy yo dentro en esta danza1725
por la puerca Dorosía,
que con mala compañía
nunca fin bueno se alcanza.
Por amor de mí, Lenicio,
que salgas bragas enjutas,1730
y ándate a rabo de putas
y avrás d'ellas gran servicio.
Ves aquí su beneficio:
la cara hecha visión.
¡Reniego de aquel ladrón1735
que primero usó el oficio!
¿Podrá el diablo ayudarme
contra aquél que me hirió?
Como lo tomase yo
do pudiese aprovecharme...1740
No tanto por consolarme,
cuanto por esta traidora
que me dice cada ora
que no soy para vengarme.
Cara a cara no me atrevo,1745
porqu'es muy diestro el bellaco,
después yo soy algo flaco
y en el arte muy más nuevo.
También contino relevo,
ser desdichado es gran tacha,1750
cumpliese con la borracha
que haría lo que devo.
¡O, gran remedio he hallado
para esta mala mujer!
Quiérale hacer creer1755
que lo dejo mal tractado,
y que nos hemos topado
yo solo y él y otros dos,
y que a todos, voto a Dios,
los he corrido y lijado.1760
Yo entraré muy de corrida,
la cara toda sudando,
pomé la capa arrastrando,
haré la vaina perdida
y daré cualque herida1765
a algún perro de pasada,
irá sangrienta la espada
y esto me dará la vida.
Luego veréis el favor,
los placeres y la risa...1770
Vot'a Dios, con la camisa
me limpie luego el sudor,
y... «¡Mi rey y mi señor!».
Abrazados, besucones...
¡Vengan pollos y ansarones1775
que no quepa el asador!
GOMECIO
¡Ce, Lenicius!


LENICIO
¿Quién sería?


GOMECIO
Ego sum in mea concientia.


LENICIO
Válate la pestilencia:
¿Qu'es de ti todo est día?1780
Que t'espera Dorosía.


GOMECIO
Besamus manibus sibi,
gratias agemus tibi.


LENICIO
(¡Pedrada de mano mía!)
Oye una nueva excelente.1785
GOMECIO
'D aniuvandum me festina.
LENICIO
Dorosía y Serafina
riñeron oy malamente:
diz el ama, yo presente,
a la moza por desdén1790
que no la quería bien,
persona alguna viviente.
Dorosía dijo allí,
contrastando a sus porfías,
que tú por ella morías,1795
yo también dije que sí.
Díjome después a mí
que doquier que la topases
ant'el ama la besases
y que haría por ti.1800
GOMECIO
Non credebo.
LENICIO
¿Cómo no?
Calla, simple, pecador,
harásle el mayor favor
qu'en todo el mundo se vio.
No te mentiría yo1805
sola una vez por gran precio.
GOMECIO
Ergo demite Gomecio.
LENICIO
(¡Voto a diez, bien acudió!)
Ya sabes, si me entendiste,
qu'esta noche has d'ir allá,1810
y está concertado ya
como tú me lo pediste.
GOMECIO
Domine, tu redemiste
corpum meum isto modo.
LENICIO
(¡Por Dios, sí, poneos del lodo!)1815
¡O, gran ventura toviste!
GOMECIO
Ego nunc te volo dare
quod tu volis, sine mora.
LENICIO
(¡Nunca comas más que agora,
ni quien tu dar esperare!)1820
GOMECIO
Magis te vollo rogare:
dic michi ¿quid sum facturus
ut nunc et tempus foturus
ipsa me possit amare?
LENICIO
Si me lo quieres pagar,1825
eso te diré yo luego.
GOMECIO
¿Centuplo no solvam ego?
LENICIO
(¡Cómo lo quiero burlar!)
Muestra acá, que t'he de atar
estos dos dedos pulgares.1830
GOMECIO
¿Quare, dic?
LENICIO
Si me dejares,
yo te haré triunfar.
GOMECIO
Fac quod volis.
LENICIO
Pues espera
y decirte he, porque veas,
ciertas palabras caldeas1835
para que por ti se muera.
Será también de manera
que con signos magicanos
te escantaré pies y manos
para que todo te quiera.1840
GOMECIO
In manus tuas, Lenicio,
comendo spirito meo.
LENICIO
Yo compliré tu deseo
haciendo bien el oficio;
daca presto, sin bollicio,1845
y atemos dedo con dedo.
GOMECIO
¡Ay, que dolet!
LENICIO
Está quedo,
pues que te hago servicio.
Siéntate agora en el suelo,
saca los pies por aquí,1850
muestra acá, cuerpo de mí,
que no te ayudas un pelo;
buelve los ojos al cielo
y calla, no digas nada.
(¡O, gran bestia tengo atada,1855
cuán paciente está mi duelo!)
Certum bertum, calabazas,
garavatos, garavitos,
majagranzas47, festes fritos
y una mona con dos mazas.1860
Perris caguis, malas razas,
emulei baralitón,
nicos micos, macarrón,
bestia mala albarda pazas.
Espérate un poco aquí1865
mientra pasa la justicia,
que por cierta inimicicia
sé que va en busca de mí.
GOMECIO
Non sinas.
LENICIO
Estáte aí.
GOMECIO
Solve michi salva nos.1870
LENICIO
(Primero, si place a Dios,
¡Veré mal cabo de ti!)
GOMECIO
¡Lenicius!
LENICIO
¡Qué boces da!


TEODORO
¿Quid hoc est quod sonat male?
LENICIO
Voto a Dios, su amo sale,1875
la fiesta se adobará.
GOMECIO
¡Miserere!
LENICIO
Bien está;
mándole agora que hile48.
TEODORO
¿Forte sis asinus ille?
LENICIO
Una y buena tiene ya.1880
GOMECIO
Pater meus benedicte.
¡Miserere!
TEODORO
¿Verbum habes?
LENICIO
¡Podenco malo sorrabes!
¡Cuán presto hizo el rebite49!
TEODORO
Aufer pedes, maledicte.1885
GOMECIO
Domine, salvo me fac.
LENICIO
Ora viene el trie y trac.
TEODORO
Quidem indignus es vite.
¿Quis te tantum diligebat
qui sic bene te ligavit?1890
GOMECIO
Qui me robare putavit.
TEODORO
¿Quid de inutille querebat?
GOMECIO
Pensaverunt quod habebat.
TEODORO
Perge domum coram me.
Quidam vir fuit sane1895
qui te studere docebat.
LENICIO
¡Qué placer, y qué tamaño,
por mi lanza sé ganar,
que me queda que contar
d'aquí a ciento y un año!1900
¡Qué mano lleva el compaño!
Dios me lo guarde de mal.
¡Quién ordenase otra tal
al traidor del hermitaño!
Quiero llevar esta fiesta1905
con que ría Dorosía,
mas su ama reñiría
porque voy sin la respuesta.
Voto a diez, pues, qu'es aquésta.
¿Qué diré como me vea?1910
Diréle qu'es muerta Orfea,
pues qu'el mentir poco cuesta.
¡Ce, señora!
SERAFINA
¿Qu'és axó?
LENICIO
¿No sabes?
SERAFINA
¿Dons què si fa?
LENICIO
Qu'es Orfea muerta ya.1915
SERAFINA
No m'o digues, trista yo.
DOROSÍA
¿Qui t'ho dix?
LENICIO
La que la vio,
una vecina frontera.
DOROSÍA
¿Com morí, de qué manera?
Que Floristán la mató.1920
SERAFINA
¡O trista desventurada,
com est morta sens perquè!
Vejes, mayno, per ta fe,
la cosa com es anada.
Dorosia, di 'm, orada,1925
¿no tens daquella dolor?
DOROSÍA
¡Y quant li fora millor
bagassa que mal casada!
SERAFINA
¿Per què 't volgueres casar?
¿Per què bon seyn no tingueres,1930
o per què monja no 't feres
si 't desijaves guaynar?
¿O qui 't bastava âguiynar
que fesses tal oradura,
si no tenies ventura1935
pera mai te aventurar?
Yo també só més que orada.
¿Què 'm calia50 a mi llavors
sino tenir mes amors
en ma casa reposada?1940
¿Qui 'm metia en ser casada
més que més ab castellà?
Ia si fora valencià,
no fora tan gran errada.
¡Fideputa y quin traidor!1945
Fiau-li docents ducats,
que tant tosí seràn anats
més que més qu'és jugador.
Y altra cosa té millor,
que si pot, y res ell veu,1950
furtarà la capa a Déu
que no li fa gens de por.
Home que 'm dona la fe
aprés ab altra 's casa...
y ara veus que la mata1955
sense mai fer-li perquè.
DOROSÍA
Per voleer-te massa bé
l'hom faria més y més.
SERAFINA
Que no vull que 'm vulla res
qui tan poca ànima té.1960
¿Par-te, bestia sens raó
si 'm seria bon consell
que 'm casás yo ara amb ell
puix que sé que ha fet açó?
Dic que millor viva yo1965
qu'ell entre pus en ma casa.
¡Fideputa y quina rasa
que só yo pera ad axò!
Per ma fe que li vull dir
que 's pot anar a la forca;1970
que yo no só qual que porca
qu'el aja axi de acullir.
¿Y coni poré yo sofrir
a qui tant de mal fajunt
que 'm metés cama damunt?1975
Abans savria morir.
Mes, si per cas yo 'l prenia,
aprés, per sort de fortuna,
qu'ell se enamoras d'alguna,
ben saps tu que 'm dexaria.1980
Dons, llavors ¿quina seria
que 'm matás a tres per dos
y ad aquell'altra tantos
anás a fer compaynia?
Dons la vella escarmentada,1985
la que té un poch de servell,
diven que sense consell
passa el aigua arregassada.
Yo conech una vegada
que Déu m'a feta la costa;1990
vull donches fer a ma posta
pera dar-li cantonada51.
DOROSÍA
Vaja-s'en pera'l diable;
puix que pus no l'has mester,
no vulles home porrer521995
pijor que rossi d'estable.
SERAFINA
¿Par-te cosa raonable?
Déu m'en guart que yo 'l prengués,
home que 's casa, y aprés
fa lo cas abhominable.2000


GOMECIO
Nunc ad mea fantasia
volo Dorosiam meam.
SERAFINA
¿Qui es aquell?
GOMECIO
Besabo eam.
SERAFINA
¡Guardai, guardai, Dorosia!
¡Ay trista, quina follia!2005
DOROSÍA
Encara pugues morir.
GOMECIO
¡Miserere!
SERAFINA
¿Què vol dir?
Matemlo ací, mayna mia.


TEODORO
¿Quidnam rumoris est hic?
SERAFINA
Dexa'l, dexa'l.
TEODORO
Servus est.
2010
SERAFINA
¿Què us ne par, si Déu vos prest
de aques bestiás enemic?
TEODORO
¿Quid fecit? Omnia dic.
SERAFINA
Que'ns volgue fer desplaer
ací en mig de lo carrer2015
que regirada ne estic.
TEODORO
Fugis ne: sat vinctus es,
cum a me nequis abire;
tormentum crucis subire
postulat iam ipsa res.2020
SERAFINA
Parlem d'aldre, que'ns va més.
DOROSÍA
A fe si no 'l castigau...
SERAFINA
Calla, folla, dons digau
¿qué s'és fet aquell pagès53?
TEODORO
Oportet cum tarditate2025
arduis consiliari,
consiliata operali
cum ipsa velocitate.
Que maculantur etate
consilio sunt reparanda;2030
esto duris mente blanda
curabuntur immediate.
SERAFINA
¿Aprés que tot és perdut
va cercant de reparar?
Que la carn se vol salar2035
com és fresca y no com put.
Yo tinc dell ja conegut
que'n a fetes més de dos.


FLORISTÁN
Señora, consuele os Dios.
SERAFINA
Gentil hom, Déu vos ajut.2040
FLORISTÁN
¿Qu'es esto, señora mía?
Decidme, si os debo nada,
¿por qué estáis tan enojada?
SERAFINA
Per vostra vellaquería.
FLORISTÁN
¡Valme la Virgen María!2045
Yo no vos puedo entender.
SERAFINA
Dic que vos no aveu mester
de mi ni ma compaynia.
FLORISTÁN
¿Ganas tenéis de burlar?
Yo no sé en qué parará.2050
SERAFINA
De veres, us semblarà54
que yo no stic de jugar55.
FLORISTÁN
Pues ¿queréisme maltractar
sin saber qué he hecho yo?
SERAFINA
Bé hu sé tot, que per axò2055
dic que aneu a pasejar.
FLORISTÁN
¿Cómo, si yo os enojé,
ya no os doy razón de mí?
SERAFINA
Veu, mal guayn56, tirau d'aquí.
¡A la forca!
FLORISTÁN
¿Pues, por qué?
2060
SERAFINA
Perquè no us vull gens de bé
y per vostre faliment,
que qui fa un cest farà cent.
FLORISTÁN
Señora, pues ¿qué haré?
TEODORO
Sufficit, domina mea;2065
memento salutis eius,
non eat malum in peius.
¿Nec est timendum de Orphea?
FLORISTÁN
Hácelo porque desea
ver un mal y otro mayor,2070
y verme en tanto dolor
que en suma gloria se vea.
SERAFINA
Sus, basta, yo tinch que fer.
Moseyner, a Déu siau.
TEODORO
Siste parum.
SERAFINA
No façau.
2075
FLORISTÁN
Haga, haga a su placer.
Nosotros es menester
dar orden en toda cosa,
qu'ésta es una maliciosa,
yo la sé bien entender. 2080
Yo siento qué cosa es ésta
y entiendo bien dónde tira,
presume cual que mentira:
ves aquí toda la fiesta.
TEODORO
Ne mora sit hiis molesta,2085
solicitemus Orpheam;
si liberabimus eam,
sors erit satis honesta.
FLORISTÁN
Dios nos mande aquel conorte
que menester nos sería.2090
BRUNETA
Deh, missier, venite via,
camínate un po più forte.
FLORISTÁN
¿Qué nuevas ay en la corte?
BRUNETA
Che madona s'é smortita.
FLORISTÁN
Anda allá.
TEODORO
Nec in hac vita
2095
vivit vivus sine morte.
Domine, ne recorderis
eius peccata que nostra.
Esse tu matrem te mostra,
virgo pura, ne moreris.2100
Que fuisti, et es et eris
semper pia, vita et more,
servam hanc in hoc labore
tu consolare digneris.
Eya, Virgo singularis,2105
dulcis mater peccatorum,
felix regina angelorum,
celi porta, stella maris,
tu que dulcedo vocaris,
ut id possimus videre,2110
fac ipsam semper carere
omnibus penis amaris.


ArribaJornada V

LENICIO
Pues ¡pese al rey don Rodrigo
con mi amo, allá do está!
Sé que fuera tiempo ya2115
de haberse visto comigo.
No es posible, si le digo
como es venido su hermano,
sino que me dé el villano
cuanto trajere consigo.2120
¡Cuán gentil hombre es tornado,
como hecho de pincel!
No parece agora aquél,
ansí viene tan mudado.
¡Y cuán bien ataviado!2125
¡Qué caballo tan gentil!
¡Cuántas joyas! Más de mil.
Por Dios, qu'estoy espantado.
Ándese aí Floristán
putañero siempre hecho, 2130
que fama y honra y provecho
las putas se lo darán.
Sólo aquél merece el pan
que por sus manos se vale;
quien de su tierra no sale2135
que nunca d'él salga afán.
Muy pocos en su ciudad
llegan hoy a ser mayores;
fuera d'ella, los menores
ganan mayor dignidad.2140
La gentil necesidad
es maestra tan sabida
que, so pena de la vida,
nos hace hacer bondad.


TEODORO
Heus, tu ¿nec audis me?2145


LENICIO
¿Quién es? ¡O Nuestra Señora!
Vengas, mi padre, en buen ora.




TEODORO
Salvus sis. ¿Quid nunc de te?


LENICIO
Padre, por Dios, no lo sé,
sino que con tanto afán2150
voy buscando a Floristán
por decille no sé qué.


TEODORO
¿Quid boni dicturus es?


LENICIO
Que su hermano ya olvidado
es bivo, rico y tornado.2155


TEODORO
Rebus nostris magna spes.
¿Quot annis abfuit?


LENICIO
Tres.


TEODORO
¿Amator quondam Orphee?


LENICIO
Ansí se dijo y se cree,
pero olvidóla después.2160


FLORISTÁN
¿En qué estáis aquí los dos?


LENICIO
Ce, señor, albricias quiero.


FLORISTÁN
¿De qué cosa, majadero?


TEODORO
De re que spectat ad nos.


LENICIO
Prometeldas ora vos.2165


FLORISTÁN
Soy contento. ¿Qué as sabido?


LENICIO
Que Policiano es venido.
FLORISTÁN
¡O, bendito sea Dios!
No es posible.
LENICIO
¿Cómo no?
¿Suelo mentirte jamás?2170
Pues di tú lo que querrás,
que en casa lo dejo yo.
FLORISTÁN
¿Ha gran rato que llegó?
LENICIO
Puede haver un quarto de ora.
FLORISTÁN
¡Bendita Nuestra Señora,2175
que mis plegarias oyó.
TEODORO
Quamvis petitio sera,
postquam Orpheam duxisti
¿matrimonium consumpsisti?
FLORISTÁN
Ni pude ni lo quisiera.2180
TEODORO
Si verba sunt ita vera,
undique nobis est gloria,
saltem inmensa victoria.
FLORISTÁN
Decid, padre, ¿en qué manera?
TEODORO
¿Vis ut dicam?
FLORISTÁN
Y he placer.
2185
TEODORO
Seraphinam duc tu tibi,
et Orpheam frater sibi.
FLORISTÁN
Bien dezís, si puede ser.
TEODORO
¿Ut quid non?
FLORISTÁN
Es menester
que sepamos si él querrá,2190
y aun no sé si por allá
havrá tomado muger.
TEODORO
Eamus nunc fratrem visum
et si non eum cum ea,
virgo manebit Orphea.2195
Spiritum reddet gavisum
tunc demon magis derisum
videns paratam acerram57;
matrimonium replet terram,
virginitas paradisum.2200
FLORISTÁN
Aún me queda gran espina,
porque, la Orfea biviendo,
no puedo, según entiendo,
casarme con Serafina.
TEODORO
Dispensat gratia divina2205
matrimonio non consumpto.
FLORISTÁN
Me parece recio punto
si mejor no se encamina.
TEODORO
Quid cum Orphea fatetur
ni si verba, de presente;2210
adque, te facto inpotente,
nec potuisse videtur.
Ergo ¿quid ultra tenetur?
cum quidem, meo videri,
quod non poterat fieri 2215
tanquam non factum habetur.
FLORISTÁN
Corre tú primero a ver
Serafina cómo está.
LENICIO
Señor, buscándote va
y en casa no debe ser.2220
FLORISTÁN
¡O, qué terrible mujer
y de tan poca paciencia!
¿Fáltame a mí diligencia
para lo que es menester?
LENICIO
Ce, señor, pues vesla allí.2225
FLORISTÁN
Tú mientes o veo mal.
LENICIO
Vesla allá, so aquel portal.
TEODORO
Verum ait.
FLORISTÁN
Sí, sí, sí.
Dejadme hablalle a mí,
porque entiendo sus malicias;2230
hacerle he algunas caricias
y veré qué da de sí.


Debes hoy estar cansada
de buscarme.
SERAFINA
Bé qu'estich
de cercar un enemich2235
que m'ha fet tomar orada.
FLORISTÁN
Pues, la fatiga pasada
déjala de referir,
que en todo lo porvenir
tú serás muy consolada.2240
SERAFINA
¿Com és posible, en traidor?
Que no puch pendre marit
dexant a tu, que mon llit
serà tot plè de dolor.
Y si 't prench, tinch gran temor,2245
si per cas te enamorasses,
com a l'altra no 'm matasses,
que seria molt pigior.
FLORISTÁN
¡Válame la Trinidad!
¿Y a quién dices que maté?2250
SERAFINA
A Orphea que tot ho sé.
FLORISTÁN
¿Quién te dijo tal maldad?
SERAFINA
¿Qui? Lenici.
FLORISTÁN
No es verdad.
LENICIO
Yo, señor, ansí lo oí.
FLORISTÁN
Yo daré tal fin de ti 2255
que mientas de voluntad.
Señora, por te cobrar
yo más que aquello hiciera,
pero ansí, nunca Dios quiera,
pues que se puede escusar.2260
SERAFINA
¿Y com la pots tu dexar?
FLORISTÁN
Porque con ella no ha sido
matrimonio consumido
y ella se puede casar.
SERAFINA
Ara ja veu corn se gira: 2265
¿donches no has dormit amb ella?
FLORISTÁN
No, por Dios, ni pude vella.
SERAFINA
¡Axí mal traidor te fira!
TEODORO
Nec fecit.
FLORISTÁN
Señora, mira:
cristianos somos los dos,2270
sabes que para con Dios
no tiene pies la mentira.
Y hase mejor rodeado:
que mi hermano es ya venido,
que fue, por ella perdido, 2275
gran tiempo su enamorado.
Será con ella casado,
porque no dirá de no,
casamos hemos tú y yo,
cesará nuestro cuidado.2280
SERAFINA
Sí Déu vos prest en lo món,
¿y vos sou bo pera res?
FLORISTÁN
Señora, si aqueso es,
mis virtudes pocas son,
mas en su tiempo y sazón,2285
cuando menester será,
mi fuerça se mostrará
con alguna perfectión.
SERAFINA
Donches yo us dóne ma fe
de mai casar-me'n amb vos2290
si no 'm dieu tantos
quines coses feu vos bé.
FLORISTÁN
Señora, deciros he
que cosa no hago mal,
mas todo soy general 2295
hasta la planta del pie.
SERAFINA
Ia sé yo, sens més dubtar,
que la lengua massa es bona;
mes diga 'm vostra persona:
¿del aldre pot-se parlar?2300
FLORISTAN
No queráis, señora, entrar
en una cuenta tan larga,
que vos contaré una carga
de juegos que sé jugar.
SERAFINA
Per vida vostra, seynor, 2305
¿y enteneu vos de pilota?
FLORISTÁN
Sí, por cierto, y aun de bota,
que no ay mejor jugador.
SERAFINA
Ara us dich qu'estau millor
si sabesseu gens de lladre.2310
FLORISTÁN
¿Deso? Más sé que mi padre.
SERAFINA
Bon dogal y que fos d'or.
FLORISTÁN
Pues, después que hizo Dios
las Bandurias de Sevilla,
no crio en toda Castilla 2315
mis pares que fuesen dos.
SERAFINA
Adegollat siau vos,
y encara qui més us vol.
FLORISTÁN
¿Yo, señora?
SERAFINA
Vos tot sol,
y que fos ací tant tos.2320
FLORISTÁN
Ora pues, señora mía,
no's soltéis tanto a hablar,
y por hacerme raviar
que perdáis malenconía.
SERAFINA
Per ma fe, no callaria 2325
de dir mai lo que és raó.
FLORISTÁN
Pues guardaos, catad que vo58.
SERAFINA
Dons, per la Verge Maria.
FLORISTÁN
Miedo ovistes vos agora,
no sé de quién, o de mí.2330
SERAFINA
Dons acosta-vos ací,
fer-vos he anar en mal ora.
FLORISTÁN
Callad, callad, mi señora,
la mi dulce Serafina,
rosa sin ninguna espina, 2335
más qu'el bien merecedora.


TEODORO
Sanctum est iam vos videre
conformes in voluntate,
cunctis verbis finem date,
quod erit Deum timere.2340
FLORISTÁN
Dígame ella lo que quiere,
que yo estoy aparejado
para hacer su mandado
cuanto Dios vida me diere.
SERAFINA
¿Donches, qué voleu que us diga?2345
Que si 'm vull amb vos casar
no tindrem res que menjar,
ni sou vos pera fadiga59.
FLORISTÁN
No curéis, callad, amiga,
que Dios anda por la tierra; 2350
si es verdad aquesta guerra,
para el mejor una higa.
SERAFINA
Yo dich que no m'està bé
que aneu a guerra neguna,
perquè segons ma fortuna 2355
no crech que pus os veuré.
Y també, que no 'm sé a què,
que es tan poch y poch lo guayn,
y tan soberch el afayn
que no us o consellaré.2360
FLORISTÁN
Para algunos es afán
y la ganancia muy poca,
pero a mí nada me toca,
señora, dese refrán;
que si menester nos han, 2365
siempre conocen los buenos
como yo, que al menos menos,
espero ser capitán.
Pues, señora, no os deis pena,
que espero en Dios y en mis manos,2370
que de ropa de villanos
yo os traeré la casa llena.
Dejadme ir en hora buena,
por ventura os haré rica,
que una espada y una pica2375
valen mucho en tierra ajena.
No me pongáis entrevalos,
holgadvos vos por acá,
que villanos por allá
nos hacen dos mil regalos.2380
Cuando algunos son tan malos
que no nos quieren servir,
hácelos hombre morir
o dales docientos palos.
Háceles hombre sacar2385
del mejor vino que tienen,
las gallinas luego vienen,
y todo a nuestro mandar.
No nos pueden contentar
con todos estos placeres, 2390
nosotros con sus mujeres
solemos después contar.
SERAFINA
¡Fideputa y quin traidor!
Per axò i anau vosaltres,
per les dones daquells altres,2395
sens vergoyna ni sens por.
FLORISTÁN
¿No miráis, padre señor,
a qué punto respondió?
SERAFINA
Donches veritat dic yo,
sí us pesàs per mig del cor.2400
FLORISTÁN
Por mi fe que sois sotil
si no fuésedes celosa.
SERAFINA
Per ma fe, de bella cosa.
FLORISTÁN
¿Cómo, qué? ¿No soy gentil?
SERAFINA
Quin parlar fa lo cevil.2405
FLORISTÁN
Cosedme la boca pues.
SERAFINA
Ia u faria per no res
si tingués agulla y fil.
LENICIO
Ce, señor, ¿ves Policiano?
FLORISTÁN
¿Dónde viene?
LENICIO
Veslo allí.
2410
FLORISTÁN
¿Él es éste?
LENICIO
Señor, sí.


FLORISTÁN
¡O mi caro y buen hermano!
Gratias hago al Soberano
que a mis ojos te ha traído
y a tan buen tiempo venido2415
con vida, y alegre y sano.
POLICIANO
¿Alegre? No lo dirías
cuando con tu discreción
me vieses el corazón
lloroso de tantos días.2420
FLORISTÁN
¡O crueles hadas mías!
¿Aún me queréis perseguir,
que esperaba veros ir
y tomáis por nuevas vías?
Dime luego por entero,2425
¿qué mal me traes guardado?
POLICIANO
No puede mal tan pesado
contarse tan de ligero.
FLORISTÁN
Di, por el bien que te quiero.
POLICIANO
No son cosas de entre gente.2430
FLORISTÁN
Di, por Dios, seguramente,
que no ay aquí forastero.
POLICIANO
Hermano, mucho querría
que sin testigos me oyeses,
do cuanto más me pidieses2435
tanto más descansaría.
FLORISTÁN
Cata qu'esta compañía
te son devotos sin arte,
y dejar de darles parte
parece descortesía.2440
POLICIANO
Cierto, en alguna manera
publicar mi mal non temo,
que un mal de males extremo
ha menester de quienquiera.
Quizá haréis que no muera2445
con algún dichoso medio,
que a veces salta el remedio
do menos hombre lo espera.
Sé que no soy el primero
que de amor se vio herido, 2450
mas de verse socorrido
sé que he de ser el postrero.
No sé mal tan lastimero
como lo podréis oír,
que vivo por más morir 2455
y muero porque no muero.
Muchos dicen el absencia
ser de amor gran enemiga,
yo no sé cómo se diga
sin gran cargo de conciencia; 2460
porque, según experiencia,
cuan lejos la medicina
tanto crece más aína
cualquier secreta dolencia.
Tanto siente más afán,2465
aquel que a la cuerda es puesto,
cuanto el tracto desonesto
de más alto le darán;
pues, los que absentes están,
son ansí pensar sus males 2470
tractos de cuerda mortales
que las memorias les dan.
¡Cuántos libros hay hoy llenos
de muchos que amar quisieron
que, si bien absentes fueron, 2475
quedaron en fin por buenos!
Los que desto son ajenos
conozcan en mi dolor
que ningún perfecto amor
por absentia valió menos.2480
FLORISTÁN
Pues ¿qué quieres inferir?
No me hagas más penar.
POLICIANO
Que mi pasión es de amar,
tan grande que no es de oír.
FLORISTÁN
¿Y no se puede decir2485
por quién es esta pasión?
POLICIANO
Por quien, con mucha razón,
todo se debe sofrir.
Por una, cuyo valor
es de tal virtud y nombre 2490
que apenas me vio ser hombre
cuando me hizo amador.
FLORISTÁN
Di ya quién es, por mi amor,
antes que más tarde sea.
POLICIANO
Es mi cara y dulce Orfea.2495
FLORISTÁN
¡Bendito Nuestro Señor!
TEODORO
Equidem res inaudita,
magna sors, unica ora.
FLORISTÁN
¿Qué os parece a vos, señora,
d'una suerte tan bendita?2500
SERAFINA
Que ne sent gloria infinita.
LENICIO
Nunca vi mayor ventura.
FLORISTÁN
Ni se verá en escriptura
por manos de hombres escripta.
POLICIANO
¿Y habéis vosotros placer2505
de verme tan fatigado?
FLORISTÁN
Antes, fuera de cuidado
y alegre te puedes ver.
POLICIANO
No sé cómo puede ser.
FLORISTÁN
Que hoy pensé quitar los días2510
a quien tú tanto querías
y hoy te daré por mujer.
POLICIANO
Grandes cosas me refieres,
pero acláramelas más.
FLORISTÁN
Espantado quedarás 2515
como mejor las oyeres.
POLICIANO
Dilas luego.
FLORISTÁN
¿Qué más quieres,
sino que hoy por mil lugares
amanecieron pesares
y anochecieron placeres?2520
POLICIANO
En fin, no puedo pensar
que ay para mí día bueno.
FLORISTÁN
Más será tuyo que ajeno
si bueno se ha de llamar.
Vamos luego a consolar2525
tu querida y nueva esposa.
POLICIANO
Por Dios, no digas tal cosa.
SERAFINA
Germá, yo us vull abraçar.
POLICIANO
Gran razón es que se acepte.
TEODORO
Me tanquam patrem aspicias.2530
FLORISTÁN
Ve tú a ganar las albricias.
LENICIO
Soy contento.
FLORISTÁN
Tira, vete.


TEODORO
Vos, omnes, iter tenete.
Reliqua mentes prescient:
hac intus nuptie fient. 2535
Plaudite iam et valete.


 
 
Finis