Selecciona una palabra y presiona la tecla d para obtener su definición.

550.        Fuentes de este capítulo. Aunque ya quedan indicadas, conviene reunirlas.

     Chronicon del Pacense (sigo la ed. de MIGNE, t.96 de la Patrología); epístolas del papa Adriano (dos a Egila y Juan, otra a los obispos españoles). En el t.5 de la España Sagrada.

     ELIPANDO, Epístolas. Son siete. Las dirigidas a Migecio, a los obispos de las Galias y a Carlomagno fueron impresas por el P. Flórez en el citado t.5. La que se endereza al abad Fidel está en el libro de Beato y Heterio. Las encabezadas a Alcuino y a Félix, en el de Alcuino.

Anterior


551.        «Vir dissertissimus, magnum temporibus nostri Ecclesiae lumen» (Memoriale Sanctorum 1.1 n.7).

Anterior


552.        «Quae potuerunt eum latere ingenia catholicorum, philosophorum, hacreticorum, necnon gentilium?» (Vita B. M. Eulogii n.8).

Anterior


553.        «Lex publica pendet et legalis iussa per omne regnum eorum discurrit, ut qui blasphemaverit, flagelletur» (ÁLVARO, Indículo luminoso n.6).

Anterior


554.        Véase en el t.2 de la Historia de Dozy la interesante narración de estas turbulencias.

Anterior


555.        Cf. ÁLVARO CORDOBÉS, Indículo luminoso n.6, y SAN EULOGIO, Memoriale Sanctorum; passim.

Anterior


556.        Alcalá 1574, ed. de AMBROSIO DE MORALES, o en el t.2 de los Padres Toledanos.

Anterior


557.        Nárrase en este libro el martirio de Ruderico y Salomón, no incluido en el Memoriale.

Anterior


558.        S. Eulogi Cordubensis opera, studio ac diligentia Petri Poncii Leonis a Corduba Episcopi Placentini (Compluti 1574). Edición dirigida por Ambrosio de Morales. El mismo cronista tradujo al castellano la Vida de San Eulogio, escrita por ÁLVARO CORDOBÉS, y la inserta en el libro 14 de su Crónica, donde en su sencillo y apacible estilo narra la historia de los mártires cordobeses. Véase, además, el t.10 de la Esp. Sag. y el c.12 p.1.ª t.2 de la Historia crítica de la literatura española, del Sr. AMADOR DE LOS RÍOS, capítulo que es uno de los más excelentes de aquella obra monumental.

Anterior


559.        «Condemnamus atque anathematizamus damnabilem illam doctrinam cum suorum Auctores vel Antiphrasium illum Quniericum cum socios suos qui non vincunt malum, sed seducentes corda sua stimulant populum, qui quiescendo favorem in [353] Religione prophanatium vitam ducunt fanaticam. Propterea tam illos quam omnes qui reperti fuerint in quibuscumque regionibus vel locis, villulis ac vicis commorantes admonemus eos, et in praedictam catholicam fidem ut redeant exhortamus, sicut ad unionem Ecelesiae in charitatis connexione copulari mereantur» (t.15 de la España Sagrada).

Anterior


560.        «Caput autem ipsorum nequissimorum quod falce sit veritatis resecandum, illud est: quod Trinum in unitate et Unum in Trinitate non credunt: Prophetarum dicta renuunt: Doctorum dogma reiiciunt: Evangelium se suscipere dicunt... Christum Deum ac Dominum nostrum hominem tantum. asserunt...» (ALVARI, ep.7 p.148 de la España Sagrada) [Phophetarum en el original (N. del E.)].

Anterior


561.        «Ego vero humiliter ea proferam quae credo, atque simpliciter enarrem in quaestionibus sciscitatis quae sentio... Sed oppositiones illae, quae sunt in Epistola vestra taxatae, eas sub nomine assertoris exarando iuducam et textu vestro Sanctarum Scripturarum testimonia producam et cum Doctorum dicta...» (p. 151, ibid., ep.8).

Anterior


562.        «Interea lacrymabile, nimiumque cunctis Catholicae Ecclesiae filiis ingemiscendum fama perferente innotuit. Bodo Diaconus Alemanica gente progenitus, et ab ipsis pene cunabulis in christiana religione Palatinis cruditionibus, divinis humanisque litteris aliquatenus imbutus, qui anno praecedente Romam orationis gratia poposcerat... humani generis hoste pellectus a relicta Christianitate ad Iudaismum sese convertit et primum... quos secum adduxerat paganis vendendos callide machinari non timuit. Quibus distraactis uno tantummodo secum, qui nepos eius ferebatur, retento, abnegata (quod lacrymabiliter dicimus) Christi fide, sese iudaeum professus est.. Sicque circumcisus, capillisque ac barba crescentibus, et mutato, potiusque usurpato Eleazari [354] nomine... cuiusdam Iudaei filiam matrimonio sibi copulavit... Tandemque... Caesaraugustam urbem Hispaniae, mediante Augusto mense, ingressus est», etc. (Annales Bertiniani t.3 de la Colección Duchesne).

Anterior


563.        T.11 de la España Sagrada, primera y única edición que conozco de los escritos de Álvaro.

Anterior


564.        «Et si adhuc Christum, id est Messiam, expectatis, profecto adhuc desolationem maiorem timere debetis: quia non vobis redemptionem, ut vanam opinatis pollicit, sed vastationem ab eius adventu usque ad finem saeculi» (p.175).

Anterior


565.        «Dicis mihi quomodo caro carnem genuit, et violata non extitit? Dico tibi, qualiter virga Aaron nuces produxit, et plantata non fuit? Qualiter sol naturalem motum relinquens, longiuscule diem lucendo protraxit? Quomodo maris unda, fluentia naturae suae oblita, erectis marginibus glaciali rigore solidatis gurgitibus, ut murus firmus stetit? Qualiter asina, animal peculae, humanas rite loquelas produxit? Quibus modis Sol per horologium gradibus quindecim retro se vertit? Et dum ista omnia non rationabiliter sed potentialiter facta cognoveris, velis nolis invitus silentio, linguam constringes» (ALVARI, ep.18 p.201).

Anterior


566.        «Non parcit usque ad nauseam crapulis inservire, quos constat inter ipsas epulas effraenata libidine in alterutrum insurgere et inmunditias perpetrare. Et quia impiorum est, in malis actibus gloriari, quidam impurissimus Ibincalamauc dictus a nomine, iactari dicitur, se eo numerosis vicibus prostitisse...» (Apologético del abad Samsón p.378 t.11 de la España Sagrada).

Anterior


567.        Equivale a los refranes nuestros: Dios los cría y ellos se juntan; Cada oveja con su pareja, etc.

Anterior


568.        Insértala en el primer capítulo de su Apologético, y la reproduzco en el Apéndice.

Anterior


569.        «Hanc meae confessionis fidem compendio brevitatis paucissimis verbis comprehensam, et non multis sed certissimis admodum testimoniis munitam, dum per triduum ante Concilii diem omnibus Episcopis qui adfueram, traderem relegendam, et matute cum omni scrupulositate tractandam, atque ab eis non solum irreprehensibilis, verum etiam approbaretur laudabilis» (Apologético p.392).

Anterior


570.        De éstos, Beato puso su voto en manos del obispo de Córdoba. Teudeguto, Genesio y Miro declararon de viva voz el suyo. Los demás, todos por escrito.

Anterior


571.        Véanse punto por punto todos los sucesos referidos en el prefacio del libro 2 del Apologético del abad SAMSÓN (España Sagrada t.11).

Anterior


572.        Parece ser el autor de un tratado, De habitu Clericorum, cuyo prefacio dio a conocer el P. FLÓREZ en el t.11 de la España Sagrada.

Anterior


573.        Véase esta carta en el Apéndice.

Anterior


574.        Véase contra ellos el tratado de San Cirilo.

Anterior


575.        Apologético p.328. Publicóle por primera vez el P. FLÓREZ (t.11 de la España Sagrada), tomándole de un códice de la Biblioteca Toledana.

Anterior


576.        Apologético p.408.

Anterior


577.        «Et quomodo Divinitatem ego, ut corpoream quamlibet rem, in incorporeis et corporeis rebus putandus sum dixisse, quam saepe praedicavi et praedico per propriam incomprehensibilem naturam aequaliter Angelis et Daemonibus, iustis et impiis semper adesse?... Corpus enim quantitati subiacet, et molis porrigitur magnitudine aut contrahitur brevitate. Si Deum ut rem corpoream dixi, aequali inesse eum essentia corporeis et incorporeis rebus dicere non potui... Nam si diffusum, ut ipse mendax fingit, ego dixissem Deum, non utique ut dixi, dicerem: Et totus est in singulis et unus in totis. Nam in multis res corporea diffusa, non potest in uno comperiri tota... Omnia eum implere, continere ac circumdare asseram; Sed quia est incorporeus, idcirco indesecabiliter in omnem creaturam idem est unus, et in qualibet parte creaturae ipse est totus...», etc. (Apologético 1.2 c.8 p.410).

Anterior


578.        Abrevio y condenso la argumentación del abad de San Zoyl en el c.9 de su Apología.

Anterior


579.        En el c.15, y por incidencia, expone Samsón una teoría de los sentidos que no carece de interés, si era, como parece creíble, la de las escuelas de su tiempo: «E quibus ostiis primo loco ponuntur oculi: qui colorum species discernentes, ea quae longe posita cernunt, ad notitiam tradunt memoriae...», etc. (p.438).

Anterior


580.        «Nunc igitur ut possis per duos coelos usque in tertium coelum, Paulo praeeunte, raptari... incorporeum creatum idemque mutabile acriori admodum nisu et volatu perniciori transcende, atque abhinc in tertium coelum; in ipsius immutabilis incorporei beatissima contemplatione requiesce: teque, humana anima, incorpoream nosce: cui pro naturae excellentia promptum est simul et congruum inter imam vel summam tui tanquam mediante substantia, vel infra despicere corpus imum, vel supra conspicere Deum summum. Habes humanam mentem, non tantum coelum sed coelum coeli vocatam.»

Anterior


581.        Mélanges de philosophie arabe et juive p.314.

Anterior


582.       Cf. AMADOR DE LOS RÍOS, Historia crítica de la literatura española t.2 c.12, y el primer tomo de las Recherches de DOZY.

Anterior


583.        «Fatemur autem unanimiter nos ecclesiasticas traditiones... retinere velle: quarum de numero est imaginum effiguratio... Definimus cum omni diligentia et cura, venerandas et sanctas imagines ad modum et formam venerandae et vivificantis crucis, e coloribus et tesselis, aut alia quavis materia commode paratas dedicandas, et in templis sanctis Dei collocandas habendasque tum in sacris vasis et vestibus, tum in parietibus et tabulis, in aedibus privatis, in viis publicis, maxime autem imaginem Domini et Dei servatoris nostri Iesu Christi, deinde intemeratae Dominae nostrae Deiparae, venerandorum Angelorum et omnium deinde Sanctorum virorum. Quo scilicet per hanc imaginum pictarum inspectionem, omnis qui contemplantur, ad prototyporum memoriam et recordationem et desiderium veniant, illisque salutationem et honorariam adorationem exhibeant: non tamen... veram latriam, quae solum divinae naturae competit, sed quemadmodum typo venerandae et vivificantis crucis, et Sanctis Evangeliis et reliquis sacris oblationibus... reverenter accedimus... Imaginis enim honor in prototypum resultat et qui adorat imaginem, in ea adorat quoque descriptum argumentum... Igitur qui ausi fuerint aliud sentire aut docere, aut quidquam de consecratis in Ecclesia abiicere, Evangelii, inquam, depictum codicem, aut figuram crucis, aut imaginis alicuius picturam, aut reliquias martyrum, quas sciverit esse germanas et veras... si fuerint episcopi aut clerici, deponuntur; si monachi aut laici, communione privantur» (Actio septima Concil. II Nicaeni).

Anterior


584.        AMADOR DE LOS RÍOS, Historia crítica de la literatura española t.2 p.265. TIRABSCHI (Storia della letteratura ital. t.3 1.3 p.210) escribe... vissuto qualche tempo a la corte di Lodovico, ove dicesi ch'egli tenesse scuola...

Anterior


585.        En otro pasaje repite Jonás: «Is exortus ex eadem Hispania, eiusdem Felicis discipulatus ab ineunte aetate, inhaerens per aliquod tempus in Palatio memorati gloriosissimi ac Serenissimi Deoque amabilis Augusti, in officio presbyteratus militavit

Anterior


586.        «Qui dum gregem sibi conditam pro viribus super intenderet... vidit eum inter caetera quae emendatione digna gerebat, superstitiosae imo perniciosae imaginum adorationi, qua plurimunt nonnulli illarum partium laborant, ex insolita consuetudine deditum esse. Unde immoderato et indiscreto zelo succensus non solum picturas sanctarum rerum gestarum, quae non ad adorandum sed solummodo ad instruendas nescientium mentes in Ecclesiis suis antiquitus fieri permissae sunt*, verum etiam cruces materiales quibus ob honorem et recordationem redemptionis suae sanctae consuevit uti Ecclesia, a cunctis Parochiae suae Basilicis dicitur delevisse, evertisse et penitus abdicasse... Dicitur etiam Claudium eumdem adversus reliquias Sanctorum... quaedam nefanda dogmatizasse» (JONÁS AURELIANENSE, De cultu imaginum).

____________________________

     * Nótese que Jonás seguía la opinión de la iglesia galicana en punto a las imágenes.

Anterior


587.        Insertamos en el Apéndice todo lo esencial de la Apología de Claudio* que nos conservó en parte Jonás Aurelianense en el tratado que citaré luego.

____________________________

     *La Apología no consta en el Apéndice.

Anterior


588.        Cf. Dungalo en la obra que cito en seguida.

Anterior


589.        Annales Ordinis S. Benedicti Occidentatium Monachorum Patriarchae... Auctore Domno Iohanne Mabillon... Tomus secundus, Lutetiae Parisiorum, sumptibus Caroli Robustae, 1704 (p.508ss).

Anterior


590.        Maxima Bibliotheca Veterum Patrum et Anticuorum Scriptorum Ecclesiasticorum, primo quidem a Margarino de la Bigne, in Academia Parisiensi Doctore Sorbonico in lucem edita, etc. Tomus decimus quartus, continens Scriptores ab anno Christi 800 ad ann. 840 (Lugduni, apud Anissonios, 1687) En las Disertaciones de Labbé hay una brevísima noticia de Dungalo.

Anterior


591.        «De hac, igitur, imaginum pictarum ratione, de qua iste in exordio suo proponit Epistolae, inquisitio, diligentius ante, ut reor, biennium, apud gloriosissimos et religiosissimos principes habita est in palatio, ubi divinae scripturae, sanctorum librorum et probatissimorum qui eos scripserunt virorum exemplis atque auctoritate, cum quanta et quali moderatione ac discretione sint habendae imagines, inventum, confirmatum satisque evidenter definitum est, ut nemo post haec, quamvis stolido et obtuso desipiens sit corde, nec Angelis nec hominibus liceat sanctis nec eorum imaginibus nec cuipiam penitus in mundo creaturae excusabiliter divinum possit honorem deferre, nisi soli omnium Creatori, uni Deo Patri et Filio et Spiritui Sancto...» (DUNGALO, Liber responsionum, etc.).

Anterior


592.       «Adfirmat, enim, reliquias, id est, ossa hominum, quamlibet sanctorum, ossibus pecorum, vel verius lignis et lapidibus aliave quaquam terra non esse reverentiora. Cuius haereseos Eunomius primus extitit auctor. Deinde Vigilantius... « (DUNGALO, Liber responsionum).

Anterior


593.        «Sed quia ut relatione veridica didici, non modo error de quo agitur in discipulorum suorum mentibus reviviscitur, quin potius (eo dicente) haeresis Ariana pullulare deprehenditur, de qua fertur quaedam monumenta librorum congesisse, et ad simplicitatem et puritatem fidei Catholicae oppugnandam in armario Episcopii sui clandestina calliditate reliquisse...» (JONÁS AURELIANENSE, De cultu imaginum).

Anterior


594.        «Dissertissimos viros et eloquentissimos atque Catholicae et Apostolicae fidei invictissimos defensores Hispaniam protulisse manifestum est... Sed quoniam saepissime et Haeresiarchas simplicitatem Catholicae fidei perversis dogmatibus commaculare conantes et multifariis superstitionibus auctoritati Sanctae Dei Ecclesiae contra euntes creavit, et hactenus creare non cessat, valde fidelibus dolendum est» (JONÁS AURELIANENSE en el citado t.14 de la Bibliotheca Veterum Patrum).

Anterior


595.        «Quae licet series litterarum suarum manifeste non indicet, ex his tamen quae innuit, et ex veridica quorumdam fidelium relatione, ita se rem habere liquido claret. Quapropter verisimile videtur huius novitii sanctae Ecclesiae hostis animam, ex duorum animabus priscorum compactam atque uno corpori indeptam, Vigilantii videlicet et Eustatii qui (ut verbis Sedulii utamur) ambo errore pares, etc. Licet enim in plurimis ab alterutro desciverit, in contemnendis tamen sanctorum Martyrum reliquiis, eorumque sepulchris dehonorandis et nonnullis ecelesiasticis traditionibus reprehendendis unum perversissime senserunt», etc.

Anterior


596.        «Quoniam ab his qui litteraria arte imbuti sunt, vel tenuiter discutiantur (scripta cius) pene nihil in eis reperitur quo ars recte loquendi et scribendi non offendatur, exceptis his quae de aliorum opusculis furtim subripuit, et quibusdam subtractis atque mutatis, compilatoris usus officio

Anterior


597.        «Quia ergo asinos adorandos proponis, necesse est ut tales nobis quaeras quales adorari deceat, scis enim quia Italici et Germanici male sunt auriti et ob deformitatem et exiguitatem corporis non merentur adorari. Manifestum est autem quia regionís tuae asini magnorum sunt corporum, magnarum aurium, magna pulchritudine in se oculos intuentium spectabiliter convertunt.»

Anterior


598.        Segunda carta del bachiller de Arcadia.

Anterior


599.        Bibliotheca Veterum Patrum t.14. El tratado de Agobardo lleva un prefacio de Papirio Masson, que dio a luz la obra por vez primera.

Anterior