Número 9
Textos de las Crónicas francas compiladas por Duchesne que se refieren al sitio y toma de Barcelona por las armas de Ludovico Pío.
A. -Chronicon Moyssiacensis Canobii (tom. 3, pág. 144.). Eo autem regnante in Spania (scilicet Abulaz), missit Karolus Imperator Ludovicum filium suum Regem in Aquitania, ab obsidendam et capiendam civitatem Barcinnona. Qui congregato exercitu ex Aquitania, Wasconia, necnon de Burgundia, Provincia atque Gothia, misit eos ante se ad obsidionem civitatis. Qui abeuntes, circumdedit exercitus civitatem, et obsederunt mensibus VII. Ceperuntque Regem civitatisillius nomine Saton. Cumque panes defuissent in civitate, et jam capienda esset civitas, miserunt ad Ludovicum Regem, ut veniret Barcinnona, quia jam capienda erat civitas: ut cum capta fuisset, nomini ejus ascriberetur victoria. Venit autem praefatus Rex Ludovicus ad civitatem, et tradita est civitas in manus ejus. Constituitque illic custodiam et armamenta. Regem vero civitatis illius Saton vinctum compedibus misit ad patrem suum Karolum Regem Imperatorem in Francia.
B. -Anonimi Astronomi �Vita et actus Ludovici Pii� (tom. 2, pág. 290.) His peractis, succedente tempore, visum est Regi et Consiliariis ejus, ut ad Barcinonam oppugnandam ire deberent: divisoque in tres partes exercitu, unam quidem Ruscellioni ipse permanens secum retinuit: alteri obsidionem urbis injunxit, cui Rotstagnus Comes Gerundae praefuit: tertiam autem, ne forte obsidentes urbem improvise ab hostibus occuparentur, ultra urbem sedere praemisit. Obsessi interea intra urbem, Cordubam miserunt auxiliumque poposcerunt. Rex vero Sarracenorum protinus auxiliatus eis exercitum direxit. Venientibus porro his, qui missi fuerant Caesaraugustam, relatum est eis de exercitu in via sibi obviam constituto. Erat autem ibi Wilelmus, primus signifer Hademarus, et cum eis validum auxilium. Quod illi audientes, in Astures sese verterunt, clademque eis improvise importaverunt, sed multo graviorem reportaverunt. Quibus recedentibus, nostri ad socios urbem obsidentes reversi sunt, et illis juncti tamdiu urbem obambientes, et nullum ingredi aut egredi permittentes, vexarunt, donec famis acerbitate coacti sunt etiam vetustissima ostiis coria detrahere, et in cibum infelicissimum vertere. Alii autem mortem infelicissimae praeponentes vitae, e muris semet praecipites mittebant, aliqui vero spe animabantur inani, cogitantes quod franci hiemis asperitate a civitatis cohiberentur obsidione. Sed hanc illorum spem abscidit prudentium virorum consilium. Advecta enim undecumque materia, caeperunt extruere casas, veluti in hibernis ibidem mansuri. Quod cernentes civitatis habitatores, a spe deciderunt, et ad desperationem ultimam versi, suum principem Zaddonis cognatum tradiderunt, quem pro eo constituerant, nomine Hamur, et se et civitatem, concessa facultate secedendi dediderunt hoc modo. Quum enim longa fessam obsidione nostri tenerent urbem, et jam jam capiendam aut tradendam crederent, honesto ut decebat usi consilio, Regem vocant, ut urbs tanti nominis gloriosum nomen Regi propagaret, si illam eo presente superari contingeret. Suggestioni huic admodum honestae Rex assensum praebuit. Venit ergo ad exercitum suum urbem vallantem, atque in desinenti oppugnatione sex hebdomadibus perduravit, et tandem superata victori rnanus dedit. Tradita ergo et patefacta civitate, primo quidem die custodes Rex illuc destinavit, ipse autem ab ejus ingressu abstinuit, donec ordinaret, qualiter cum digna Deo gratiarum actione cupitam atque susceptam victoriam ejus nomini consecraret. Antecedentibus ergo eum in crastinum et exercitum ejus Sacerdotibus et Clero, cum solenni apparatu et laudibus hymnidicis portam civitatis ingressus, et ad Ecclesiam sanctae et victoriossisimae Crucis, pro victoria sibi collata, gratiarum actiones Deo acturus, progressus est. Porro post haec Bera Comite ibidem ad custodiam relicto cum Gothorum auxiliis, hiemandi gratia ad propria remeavit.
C. -EGINHARDI, Annales de Gestis Caroli Magni (tom. 2, pág. 251.)
Ipsa aestate capta est Barcinona civitas in Hispania, jam biennio obsessa
Zatus Praefectus eius et alii complures Saraceni comprehensi...
Zatus et Roshelmus una die ad praesentiam Imperatoris deducti, et exilio damnati sunt. -Idem in Annal. Francorum auctoribus (pág. 18); Annal. rerum francic. quae a Pipino et Carolo Magno gestae sunt (pág. 42); Karoli Mag. vita ab incerto scriptore sed coetaneo (pág. 60); Annal. francorum FuIdensibus (página 539).